Chó bị đột quỵ là một tình trạng y tế nghiêm trọng, xảy ra khi lưu lượng máu lên não bị gián đoạn, gây tổn thương tế bào não. Cũng giống như con người, chó cũng có thể bị đột quỵ, và việc nhận biết các dấu hiệu sớm và tìm kiếm sự chăm sóc thú y ngay lập tức là vô cùng quan trọng để tăng cơ hội phục hồi cho thú cưng của bạn. Bài viết này Dog Breed Forum sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về chó bị đột quỵ, bao gồm các loại đột quỵ, dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân, cách xử lý và phòng ngừa.
Chó bị đột quỵ là gì?
Đột quỵ ở chó xảy ra khi lưu lượng máu lên não bị gián đoạn, gây tổn thương cho các tế bào não. Sự gián đoạn này có thể do tắc nghẽn mạch máu (đột quỵ do thiếu máu cục bộ) hoặc do vỡ mạch máu (đột quỵ xuất huyết). Hậu quả là các tế bào não bị thiếu oxy và chất dinh dưỡng, dẫn đến chết tế bào và ảnh hưởng đến chức năng não. Mức độ nghiêm trọng của đột quỵ phụ thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương não.
Chó bị đột quỵ là gì?
Chó bị đột quỵ có mấy loại?
Chó bị đột quỵ thường được chia thành hai loại chính, mỗi loại có nguyên nhân và biểu hiện khác nhau, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của thú cưng.
Đột quỵ do thiếu máu cục bộ ở chó
Đây là dạng đột quỵ phổ biến ở chó, xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn do tắc nghẽn mạch máu, thường là do cục máu đông. Khi não không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng, các tế bào não sẽ bị tổn thương hoặc chết, gây ra các triệu chứng nguy hiểm như mất thăng bằng, đi đứng loạng choạng, thậm chí hôn mê.
Đột quỵ xuất huyết
Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não chó bị vỡ, khiến máu tràn vào mô não xung quanh. Sự xuất huyết này tạo áp lực lớn lên các tế bào thần kinh, làm gián đoạn chức năng não và gây tổn thương nghiêm trọng. Đây là loại đột quỵ ở chó có nguy cơ tử vong cao nếu không được điều trị kịp thời.
Chó bị đột quỵ có mấy loại?
Dấu hiệu đột quỵ ở chó
Dấu hiệu đột quỵ ở chó có thể xuất hiện đột ngột và thay đổi tùy theo mức độ tổn thương não. Việc phát hiện sớm những biểu hiện bất thường sẽ giúp bạn nhanh chóng đưa chó đến cơ sở thú y kịp thời, tăng cơ hội phục hồi. Dưới đây là những dấu hiệu phổ biến nhất cần lưu ý:
Yếu hoặc liệt chân đột ngột
Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là sự yếu sức hoặc liệt cấp tính ở một hoặc nhiều chi. Chó có thể đi loạng choạng, mất thăng bằng, thậm chí không thể đứng vững hoặc đi lại bình thường.
Di chuyển bất thường – đi vòng tròn hoặc nghiêng
Chó bị đột quỵ thường có xu hướng đi vòng tròn, nghiêng người về một bên hoặc mất khả năng đi theo đường thẳng. Đây là biểu hiện của tổn thương thần kinh ảnh hưởng đến khả năng điều khiển vận động.
Mất thăng bằng hoặc đổ gục
Nếu thú cưng của bạn đột ngột ngã gục, không giữ được thăng bằng, đây có thể là dấu hiệu rõ ràng của cơn đột quỵ. Hãy quan sát kỹ để phân biệt với các biểu hiện mệt mỏi thông thường.
Thay đổi trên khuôn mặt và thị giác
Một số biểu hiện trên khuôn mặt như sụp mí, miệng lệch, khó nhắm mắt hoặc ánh nhìn bất thường có thể cho thấy vùng não điều khiển khuôn mặt bị tổn thương. Kèm theo đó, chó có thể bị mờ mắt, mù tạm thời hoặc mất phản xạ ánh sáng.
Mất kiểm soát bàng quang hoặc ruột
Đột quỵ ở chó đôi khi khiến thú cưng mất khả năng kiểm soát việc tiểu tiện hoặc đại tiện. Nếu chó đột nhiên đi bậy trong nhà dù đã được huấn luyện, hãy cảnh giác.
Nôn mửa không rõ nguyên nhân
Nôn mửa đột ngột cũng có thể là dấu hiệu liên quan đến sự gia tăng áp lực trong não do xuất huyết hoặc sưng viêm thần kinh trung ương.
Dấu hiệu đột quỵ ở chó
Các tình trạng khác có thể bắt chước các dấu hiệu của đột quỵ ở chó
Không phải lúc nào các dấu hiệu giống đột quỵ cũng đồng nghĩa với việc chó bị đột quỵ thật sự. Trên thực tế, có nhiều bệnh lý khác có thể bắt chước triệu chứng đột quỵ và gây ra những nhầm lẫn trong chẩn đoán ban đầu. Một số tình trạng thường gặp bao gồm:
- Hội chứng tiền đình (Vestibular disease): Gây chóng mặt, mất thăng bằng, nghiêng đầu – dễ nhầm với đột quỵ.
- Chấn thương đầu: Có thể ảnh hưởng đến não và thần kinh, dẫn đến các triệu chứng thần kinh giống đột quỵ.
- U não hoặc tổn thương thần kinh trung ương: Những khối u hoặc viêm nhiễm có thể gây ra hiện tượng mất thăng bằng, thay đổi hành vi hoặc mất kiểm soát vận động.
- Các bệnh thần kinh khác: Một số bệnh lý thần kinh mạn tính có thể khiến chó đi loạng choạng, không phản ứng nhanh nhạy.
Chính vì vậy, khi nghi ngờ chó bị đột quỵ, việc đưa thú cưng đến bác sĩ thú y để được chẩn đoán chính xác là điều cực kỳ cần thiết, tránh điều trị sai hướng gây hậu quả nghiêm trọng.
Phải làm gì nếu chó bị đột quỵ? Cách xử lý khẩn cấp
Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu cho thấy chó có thể bị đột quỵ, hãy bình tĩnh và thực hiện các bước sau để đảm bảo an toàn cho thú cưng:
- Giữ bình tĩnh: Đột quỵ là một tình huống khẩn cấp, nhưng việc bạn giữ bình tĩnh sẽ giúp kiểm soát tình hình tốt hơn và không khiến chó căng thẳng thêm.
- Gọi bác sĩ thú y ngay lập tức: Thời gian là yếu tố quyết định trong điều trị chó bị đột quỵ. Hãy liên hệ với bác sĩ thú y hoặc đưa chó đến bệnh viện thú y gần nhất càng sớm càng tốt.
- Ghi lại triệu chứng: Hãy quan sát và ghi nhớ các biểu hiện của chó như mất thăng bằng, đi vòng tròn, sụp mí… để cung cấp cho bác sĩ thông tin chẩn đoán chính xác hơn.
- Giữ ấm và tạo cảm giác an toàn: Đảm bảo rằng chó được giữ ấm và nằm ở nơi yên tĩnh, không bị kích động trong khi chờ được thăm khám.
- Không cho ăn hoặc uống: Tránh cho chó ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì cho đến khi bác sĩ thú y kiểm tra, vì trong một số trường hợp đột quỵ, chó có thể bị khó nuốt hoặc dễ sặc.
Phải làm gì nếu con chó của bạn bị đột quỵ
Nguyên nhân chó bị đột quỵ
Hiểu rõ nguyên nhân gây đột quỵ ở chó là bước quan trọng để chủ nuôi có thể chủ động phòng tránh và xử lý kịp thời. Dưới đây là những yếu tố hàng đầu có thể dẫn đến tình trạng chó bị đột quỵ:
- Bệnh tim: Các vấn đề về tim mạch, đặc biệt là rối loạn nhịp tim hoặc bệnh van tim, có thể gây hình thành cục máu đông, dẫn đến tắc nghẽn mạch máu não, từ đó gây ra đột quỵ.
- Bệnh thận: Khi chó bị bệnh thận, huyết áp thường tăng cao – đây là nguyên nhân làm vỡ mạch máu trong não, gây ra đột quỵ xuất huyết.
- Bệnh tiểu đường: Tiểu đường không kiểm soát có thể khiến mạch máu bị tổn thương nghiêm trọng, tăng nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ hoặc xuất huyết.
- Ung thư: Một số loại ung thư có khả năng gây hình thành huyết khối hoặc ảnh hưởng trực tiếp đến não, làm tăng nguy cơ chó bị đột quỵ.
- Chấn thương đầu: Chấn thương vùng đầu nghiêm trọng có thể làm rách hoặc vỡ mạch máu trong não, dẫn đến hiện tượng xuất huyết và đột quỵ.
- Bệnh Cushing: Tình trạng bất thường hormone cortisol khiến huyết áp tăng cao và thúc đẩy hình thành cục máu đông – yếu tố nguy cơ phổ biến của đột quỵ ở chó.
- Ký sinh trùng: Một số loại ký sinh trùng như giun tim hoặc sán có thể gây viêm mạch máu, ảnh hưởng đến lưu thông máu lên não.
- Thuốc: Một vài loại thuốc điều trị bệnh lý khác có thể làm thay đổi huyết áp hoặc độ đông máu, gián tiếp gây ra đột quỵ.
- Vô căn: Trong một số trường hợp, chó bị đột quỵ mà không thể xác định nguyên nhân cụ thể. Những trường hợp này được gọi là đột quỵ vô căn và thường cần thêm các xét nghiệm chuyên sâu để theo dõi.
Những cơn đột quỵ ở chó nghiêm trọng như thế nào?
Mức độ nghiêm trọng của tình trạng chó bị đột quỵ có thể khác nhau đáng kể, tùy thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Vị trí tổn thương não: Nếu đột quỵ ảnh hưởng đến những khu vực quan trọng kiểm soát vận động hoặc hô hấp, mức độ nghiêm trọng sẽ cao hơn.
- Mức độ tổn thương: Những cơn đột quỵ nhẹ có thể chỉ gây ra các vấn đề tạm thời, trong khi các tổn thương nặng nề có thể dẫn đến các biến chứng lâu dài.
- Nguyên nhân gây đột quỵ: Đột quỵ do tắc nghẽn (thiếu máu cục bộ) và đột quỵ do xuất huyết có tiên lượng khác nhau, trong đó đột quỵ xuất huyết thường nghiêm trọng hơn.
- Sức khỏe tổng thể của chó: Những chú chó có bệnh nền như tim mạch, tiểu đường hoặc cao huyết áp sẽ có nguy cơ phục hồi kém hơn so với chó khỏe mạnh.
Một số chó bị đột quỵ có thể phục hồi hoàn toàn sau thời gian điều trị và phục hồi chức năng tích cực. Tuy nhiên, cũng có trường hợp chó bị để lại di chứng như liệt, mất thăng bằng hoặc suy giảm thị giác. Trong những tình huống nghiêm trọng, đột quỵ thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng của thú cưng.
Việc phát hiện sớm và đưa chó đến bác sĩ thú y kịp thời chính là yếu tố quyết định khả năng phục hồi sau đột quỵ.
Những cơn đột quỵ ở chó nghiêm trọng như thế nào?
Cách phòng ngừa chó bị đột quỵ
Mặc dù không thể ngăn chặn hoàn toàn tình trạng chó bị đột quỵ, nhưng bạn có thể thực hiện một số biện pháp để giảm thiểu nguy cơ:
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Đưa chó đi khám định kỳ tại cơ sở thú y uy tín giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý tiềm ẩn như bệnh tim, thận, hoặc tiểu đường — những yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Kiểm soát bệnh lý nền: Nếu chó của bạn đang mắc bệnh tim, thận hoặc tiểu đường, hãy tuân thủ hướng dẫn điều trị từ bác sĩ thú y để kiểm soát bệnh hiệu quả, từ đó giảm nguy cơ xảy ra đột quỵ.
- Chế độ ăn uống khoa học: Cung cấp chế độ dinh dưỡng cân đối, giàu vitamin và khoáng chất sẽ giúp chó duy trì sức khỏe tổng thể, bảo vệ hệ tim mạch và thần kinh.
- Tập thể dục thường xuyên: Cho chó vận động mỗi ngày với những bài tập phù hợp giúp kiểm soát cân nặng, tăng cường lưu thông máu và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
- Phòng tránh chấn thương đầu: Luôn đảm bảo môi trường sống an toàn, tránh để chó leo trèo cao hoặc chạy nhảy ở những khu vực nguy hiểm để hạn chế nguy cơ chấn thương đầu — một nguyên nhân có thể dẫn đến đột quỵ.
- Cẩn trọng khi dùng thuốc: Tham khảo ý kiến bác sĩ thú y trước khi cho chó sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, vì một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ nếu dùng không đúng cách.
Chủ động chăm sóc sức khỏe và theo dõi các dấu hiệu bất thường sẽ giúp bạn bảo vệ thú cưng tốt hơn trước nguy cơ chó bị đột quỵ.
Cách phòng ngừa chó bị đột quỵ
Kết luận
Chó bị đột quỵ là một tình trạng nghiêm trọng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, với việc nhận biết sớm các dấu hiệu, tìm kiếm sự chăm sóc thú y kịp thời và thực hiện các biện pháp phòng ngừa, bạn có thể giúp tăng cơ hội phục hồi cho thú cưng của mình và cải thiện chất lượng cuộc sống của chúng. Luôn luôn tìm kiếm lời khuyên của bác sĩ thú y về bất kỳ mối lo ngại nào liên quan đến sức khỏe của chó của bạn.
- Chó 4 mắt: Đặc điểm nhận dạng chó khôn nhất trong đàn
- Hướng dẫn cách chăm chó con mất mẹ chi tiết
- 10 Dấu hiệu chó bị stress và cách giảm stress hiệu quả