Giống chó Saint Bernard, hay còn gọi là chó Bec-giê Saint Bernard, là một giống chó khổng lồ có nguồn gốc từ dãy Alps của Thụy Sĩ và Ý. Với vẻ ngoài to lớn, lực lưỡng nhưng lại vô cùng hiền lành và trung thành, chúng đã trở thành biểu tượng của sự dũng cảm và lòng nhân ái, đồng thời là người bạn đồng hành tuyệt vời trong gia đình.
Giống chó Saint Bernard là gì?
Saint Bernard không chỉ là một giống chó, mà còn là một huyền thoại. Ngay từ cái tên đã gợi lên hình ảnh những tu sĩ tận tụy và những ngọn núi phủ đầy tuyết trắng. Vậy, điều gì khiến giống chó này trở nên đặc biệt đến vậy?
Giống chó Saint Bernard là gì?
Tổng quan về giống chó Saint Bernard
Chó Saint Bernard là một giống chó thuộc nhóm chó lao động (Working Group) theo phân loại của FCI (Fédération Cynologique Internationale) và AKC (American Kennel Club). Chúng có nguồn gốc từ vùng núi cao Alps, đặc biệt là Thụy Sĩ và Ý. Lịch sử của giống chó này gắn liền với tu viện Saint Bernard Pass, nơi chúng được các tu sĩ sử dụng để cứu hộ những người bị lạc đường hoặc mắc kẹt trong tuyết lở. Saint Bernard nổi tiếng với thân hình to lớn, cổ dày, cơ bắp cuồn cuộn và biểu cảm hiền lành, thông minh. Chúng là biểu tượng của lòng dũng cảm, sự trung thành và khả năng cứu hộ vùng tuyết xuất sắc.
Saint Bernard không chỉ nổi tiếng bởi khả năng cứu hộ, mà còn bởi tính cách dịu dàng và lòng trung thành tuyệt đối. Dù sở hữu kích thước đồ sộ, chúng lại vô cùng hiền lành và kiên nhẫn, đặc biệt là với trẻ em. Điều này khiến chúng trở thành một người bạn đồng hành lý tưởng trong gia đình, một “người khổng lồ hiền lành” luôn sẵn sàng bảo vệ những người thân yêu. Chúng ta có thể liên tưởng đến một ngọn núi vững chãi, bề ngoài sừng sững nhưng bên trong lại chứa đựng sự ấm áp và bao dung.
Tại sao Saint Bernard lại đặc biệt?
Sự đặc biệt của Saint Bernard nằm ở sự kết hợp hài hòa giữa ngoại hình khổng lồ và tính khí điềm đạm. Rất ít giống chó có thể sở hữu vẻ ngoài oai vệ nhưng lại thân thiện và dễ gần như vậy. Chúng không chỉ là những “cỗ máy cứu hộ” mạnh mẽ, mà còn là những người bạn đồng hành trung thành, sẵn sàng chia sẻ niềm vui và nỗi buồn với gia đình.
Khả năng sống hòa thuận với mọi thành viên trong gia đình, từ trẻ nhỏ đến người già, là một điểm cộng lớn của Saint Bernard. Chúng kiên nhẫn, dịu dàng và luôn biết cách đối xử nhẹ nhàng với những người xung quanh. Điều này khiến chúng trở thành một lựa chọn tuyệt vời cho những gia đình có trẻ nhỏ hoặc người lớn tuổi. Sự điềm tĩnh và khả năng kiểm soát bản thân giúp chúng trở thành một thành viên đáng tin cậy trong bất kỳ gia đình nào. Sự công nhận quốc tế trong nhóm chó làm việc càng khẳng định vị thế của Saint Bernard như một giống chó đa năng, vừa có khả năng cứu hộ, vừa có thể là người bạn đồng hành tuyệt vời.
Nguồn gốc và hành trình lịch sử chó Saint Bernard
Hành trình lịch sử của Saint Bernard không chỉ là câu chuyện về một giống chó, mà còn là một phần của lịch sử về lòng dũng cảm và sự hy sinh. Nguồn gốc của chúng gắn liền với một vùng đất khắc nghiệt và một sứ mệnh cao cả.
Nguồn gốc và hành trình lịch sử chó Saint Bernard
Xuất xứ đặc biệt từ vùng đèo lịch sử
Chó Saint Bernard có nguồn gốc từ đèo Great St. Bernard Pass, một địa điểm lịch sử nằm trên dãy Alps, nối liền Thụy Sĩ và Ý. Ngọn đèo này là một tuyến đường giao thương quan trọng từ thời La Mã cổ đại, nhưng cũng là một nơi vô cùng nguy hiểm, đặc biệt là trong mùa đông khi tuyết rơi dày đặc và bão tuyết hoành hành. Vào thế kỷ 11, tu viện Augustin được thành lập tại đây với mục đích cung cấp nơi trú ẩn an toàn cho những người hành hương và lữ khách. Đến thế kỷ 16, các tu sĩ bắt đầu lai tạo và huấn luyện những chú chó tổ tiên của Saint Bernard để hỗ trợ họ trong công tác cứu hộ.
Giống chó Saint Bernard được phát triển từ sự lai tạo giữa các giống chó ngao châu Á, chó núi bản địa và các dòng Molosser. Sự kết hợp này đã tạo ra một giống chó có sức mạnh, sức bền và khả năng chịu đựng thời tiết khắc nghiệt. Bối cảnh địa lý đặc biệt của Alps, với tuyết phủ quanh năm và những tu viện cô lập, đã tạo ra một môi trường lý tưởng để phát triển một dòng chó cứu hộ chuyên dụng. Những chú chó này không chỉ là công cụ làm việc, mà còn là những người bạn đồng hành không thể thiếu của các tu sĩ, chia sẻ cuộc sống khắc khổ trên những ngọn núi cao.
Truyền thống cứu hộ giữa bão tuyết
Khả năng cứu hộ của Saint Bernard là kết quả của quá trình chọn lọc tự nhiên và huấn luyện kỹ lưỡng. Chúng có khứu giác nhạy bén, giúp chúng có thể ngửi thấy mùi của người bị mắc kẹt dưới lớp tuyết dày. Bản năng tìm kiếm tự nhiên và sức mạnh vượt trội cho phép chúng đào bới tuyết để tiếp cận nạn nhân. Đặc biệt, chúng có khả năng cảm nhận được sự thay đổi của thời tiết, giúp chúng dự đoán được nguy cơ tuyết lở và cảnh báo cho những người xung quanh.
Câu chuyện về chó Barry, một chú chó Saint Bernard huyền thoại đã cứu sống hơn 40 người, là một minh chứng rõ ràng nhất cho lòng dũng cảm và khả năng cứu hộ phi thường của giống chó này. Tượng đài của Barry được đặt tại Văn khố Quốc gia Thụy Sĩ, trở thành biểu tượng cho sự hy sinh và lòng nhân ái. Saint Bernard không chỉ là những chú chó cứu hộ, mà còn là những “anh hùng” thực thụ, những “chú chó thiện lương” sẵn sàng xả thân để cứu giúp người khác trong điều kiện khắc nghiệt nhất. Hình ảnh chú chó Saint Bernard với chiếc thùng rượu rum nhỏ đeo ở cổ đã trở thành một biểu tượng văn hóa, tượng trưng cho sự ấm áp và hy vọng trong bóng tối của bão tuyết.
Đặc điểm ngoại hình và sinh lý chó Saint Bernard
Để hiểu rõ hơn về Saint Bernard, chúng ta cần đi sâu vào những đặc điểm ngoại hình và sinh lý độc đáo của chúng. Đây là những yếu tố quan trọng giúp chúng thích nghi với môi trường sống khắc nghiệt và thực hiện nhiệm vụ cứu hộ.
Đặc điểm ngoại hình và sinh lý chó Saint Bernard
Kích thước và hình thể ấn tượng
Saint Bernard là một giống chó có kích thước vô cùng ấn tượng. Con đực thường có chiều cao từ 70 đến 90 cm và cân nặng từ 64 đến 82 kg, trong khi con cái có chiều cao từ 65 đến 80 cm và cân nặng từ 54 đến 64 kg. Tỉ lệ cơ thể cân đối, với cơ bắp phát triển và xương cốt chắc khỏe, giúp chúng có sức mạnh và sức bền vượt trội.
Các đặc trưng giải phẫu của Saint Bernard phản ánh vai trò là một giống chó làm việc. Đầu to và tròn, mũi ngắn nhưng rộng, cơ xương dày và chắc khỏe giúp bảo vệ chúng khỏi những va chạm và chấn thương. Cổ có da xếp nếp giúp bảo vệ cổ họng khỏi lạnh giá và các tác động bên ngoài. Lưng thẳng và chân lớn, thẳng giúp chúng có lực kéo mạnh mẽ khi di chuyển trên tuyết. Tất cả những yếu tố này kết hợp lại tạo nên một “cấu trúc cơ – xương chuẩn” của một giống chó làm việc tại địa hình hiểm trở.
Màu sắc và cấu trúc lông
Màu sắc chủ đạo của Saint Bernard là sự kết hợp giữa màu trắng và các mảng màu đỏ, nâu đỏ hoặc vàng. Đôi khi, chúng có thể có “mask” đen quanh mắt, tạo nên vẻ ngoài đặc trưng. Cấu trúc lông của Saint Bernard có hai loại chính: lông mượt (short-haired) và lông thô (long-haired). Cả hai loại đều có lớp lông tơ dày bên dưới, giúp chúng cách nhiệt và giữ ấm trong điều kiện thời tiết lạnh giá.
Việc lựa chọn loại lông phù hợp là một yếu tố quan trọng khi quyết định nuôi Saint Bernard tại Việt Nam. Lông dài có khả năng cách nhiệt tốt hơn, nhưng lại đòi hỏi sự chăm sóc kỹ lưỡng hơn để tránh bị rối và bết dính. Lông ngắn dễ chăm sóc hơn, nhưng lại có thể không đủ khả năng bảo vệ chúng khỏi cái nóng của mùa hè Việt Nam. Do đó, cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định.
Sự phát triển qua từng giai đoạn
Sự phát triển của Saint Bernard trải qua nhiều giai đoạn quan trọng, từ sơ sinh đến trưởng thành. Trong giai đoạn sơ sinh, chúng cần được cung cấp đầy đủ sữa mẹ hoặc sữa công thức để đảm bảo sự phát triển toàn diện. Giai đoạn dậy thì (5-12 tháng) là giai đoạn quan trọng nhất để phát triển khung xương. Trong giai đoạn này, chúng dễ bị các bệnh về xương khớp như loạn sản hông và khuỷu tay nếu không được cung cấp đủ dinh dưỡng hoặc vận động quá sức.
Giai đoạn trưởng thành, Saint Bernard cần một chế độ ăn uống cân bằng và giàu dinh dưỡng để duy trì sức khỏe tốt. Chúng cũng cần được vận động thường xuyên để tránh bị thừa cân và các bệnh liên quan. Việc theo dõi sự phát triển của Saint Bernard qua từng giai đoạn và có những can thiệp phù hợp về dinh dưỡng và vận động là rất quan trọng để đảm bảo chúng có một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.
Tính cách và hành vi điển hình chó Saint Bernard
Tính cách và hành vi của Saint Bernard là yếu tố quan trọng nhất khiến chúng trở thành một người bạn đồng hành tuyệt vời. Sự hiền lành, trung thành và thông minh của chúng khiến chúng trở nên đáng yêu và dễ huấn luyện.
Tính cách và hành vi điển hình chó Saint Bernard
Tính khí hiền hòa, trung thành
Saint Bernard nổi tiếng với tính khí điềm đạm và hiền hòa. Chúng rất yêu thích trẻ em và luôn sẵn sàng bảo vệ chúng. Chúng gắn bó sâu sắc với chủ nhân và luôn hướng về con người. Sự trung thành của chúng là vô điều kiện, và chúng sẽ luôn ở bên cạnh bạn dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Tuy nhiên, Saint Bernard cũng có thể trở nên trầm cảm nếu bị bỏ mặc hoặc không được quan tâm đủ. Chúng là những sinh vật tình cảm và cần sự tương tác thường xuyên với con người. Nếu bạn không có đủ thời gian để dành cho chúng, thì có lẽ Saint Bernard không phải là lựa chọn phù hợp.
Mức độ trí thông minh & khả năng huấn luyện
Saint Bernard là một giống chó thông minh, nhưng mức độ thông minh của chúng ở mức trung bình cao. Chúng dễ bị động lực hóa bằng phần thưởng, đặc biệt là đồ ăn (treat-driven). Điều này giúp việc huấn luyện chúng trở nên dễ dàng hơn.
Bạn có thể huấn luyện Saint Bernard các kỹ năng cơ bản như ngồi, nằm, đến, đi dạo bằng dây xích. Bạn cũng có thể huấn luyện chúng các kỹ năng nâng cao hơn như bảo vệ hoặc cảnh báo. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng Saint Bernard có thể hơi bướng bỉnh đôi khi, vì vậy cần có sự kiên nhẫn và nhất quán trong quá trình huấn luyện. Xã hội hóa sớm là rất quan trọng để giúp Saint Bernard hình thành các phản xạ giao tiếp tốt và tránh các vấn đề về hành vi.
Có phù hợp với trẻ em và môi trường gia đình không?
Câu trả lời là có. Saint Bernard rất phù hợp với trẻ em và môi trường gia đình. Chúng rất dịu dàng và kiên nhẫn với trẻ nhỏ, thậm chí khi bị trẻ em nghịch ngợm. Chúng cũng rất thích chơi đùa với trẻ em, tạo nên những kỷ niệm đáng nhớ.
Tuy nhiên, cần hướng dẫn cả trẻ em và Saint Bernard cách tương tác an toàn. Trẻ em cần được dạy cách vuốt ve nhẹ nhàng và không làm phiền Saint Bernard khi chúng đang ăn hoặc ngủ. Người lớn cần giám sát trẻ em và Saint Bernard khi chúng chơi đùa cùng nhau để tránh những tai nạn không đáng có.
Chế độ chăm sóc toàn diện chó Saint Bernard
Chăm sóc Saint Bernard đòi hỏi sự đầu tư về thời gian, công sức và tài chính. Tuy nhiên, những nỗ lực này sẽ được đền đáp bằng một người bạn đồng hành trung thành và đáng yêu.
Chế độ chăm sóc toàn diện chó Saint Bernard
Dinh dưỡng phù hợp theo từng giai đoạn
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và tuổi thọ của Saint Bernard. Chúng cần một chế độ ăn uống cân bằng và giàu dinh dưỡng, đặc biệt là protein và canxi. Thức ăn dạng viên chất lượng cao là lựa chọn tốt nhất, với hàm lượng protein trên 25% và chất béo dưới 10%.
Bổ sung canxi, glucosamine và vitamin D rất quan trọng để tránh các vấn đề về xương khớp như loãng xương và teo cơ. Chia nhỏ khẩu phần ăn thành 3 bữa mỗi ngày là tốt nhất để tránh tình trạng ăn quá no, dễ gây đột biến xoắn dạ dày, một vấn đề phổ biến ở các giống chó lớn. Có nhiều loại thức ăn chuyên biệt dành cho giống chó lớn trên thị trường. Bạn có thể tham khảo các thương hiệu uy tín như Royal Canin hoặc Hill’s Science Diet.
Sức khỏe và bệnh lý thường gặp
Saint Bernard dễ mắc một số bệnh lý, đặc biệt là các bệnh liên quan đến kích thước lớn và tốc độ tăng trưởng nhanh của chúng.
- Loạn sản khớp (Hip and elbow dysplasia): Đây là một bệnh di truyền phổ biến ở các giống chó lớn. Biểu hiện là đi khập khiễng, khó khăn khi vận động. Phòng ngừa bằng cách điều chỉnh khẩu phần dinh dưỡng và tập luyện hợp lý.
- Xoắn dạ dày (Gastric dilatation-volvulus – GDV): Đây là một tình trạng cấp cứu đe dọa tính mạng. Biểu hiện là nôn mửa, khó thở, bụng phình to. Phòng ngừa bằng cách không cho chó chơi mạnh sau khi ăn và cho ăn đúng giờ.
- Viêm mí mắt ectropion: Mí mắt bị sệ xuống, khiến mắt dễ bị kích ứng và nhiễm trùng. Biểu hiện là mắt đỏ, chảy nước mắt. Phòng ngừa bằng cách nhỏ mắt định kỳ và có thể cần phẫu thuật nhẹ.
Hiểu rõ về các bệnh lý thường gặp và có biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho Saint Bernard.
Môi trường sống và vận động
Saint Bernard phù hợp với môi trường sống rộng rãi, có không gian để vận động. Chúng thích hợp với nhà có sân vườn rộng và khí hậu mát mẻ, từ 10 đến 25°C. Khí hậu quá nóng có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe cho chúng.
Hạn chế vận động lúc nắng nóng để tránh sốc nhiệt. Nhu cầu vận động của Saint Bernard là khoảng 30-60 phút mỗi ngày. Bạn có thể cho chúng đi dạo, chơi đùa hoặc tham gia các hoạt động thể thao nhẹ nhàng. Phân biệt rõ mô hình sống (thành phố vs. ngoại ô, căn hộ vs. biệt thự) là rất quan trọng khi quyết định nuôi Saint Bernard.
Giá bán và thị trường chó Saint Bernard tại Việt Nam
Giá bán và thị trường Saint Bernard tại Việt Nam khá đa dạng, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như nguồn gốc, giấy tờ và chất lượng của chó.
Giá bán và thị trường chó Saint Bernard tại Việt Nam
Mức giá phân khúc (tại thời điểm hiện tại)
- Chó trung bình trong nước: Giá dao động từ 10 đến 15 triệu VNĐ. Thường là chó không có giấy tờ, được nuôi làm thú cưng thông thường.
- Chó nhập châu Âu: Giá từ 80 đến 120 triệu VNĐ. Dòng chó chuẩn FCI, dễ đăng ký thi đấu.
- Chó dòng triển lãm: Giá từ 150 đến 300 triệu VNĐ. Có bố mẹ vô địch, trình bày show dog.
Mức giá này có thể thay đổi tùy thuộc vào thời điểm và địa điểm mua bán. Liên kết với đối tượng nuôi chuyên nghiệp (phối giống, thi đấu) có thể giúp bạn tìm được nguồn cung cấp chó chất lượng cao.
Lưu ý khi mua bán Saint Bernard
Khi mua Saint Bernard, cần lưu ý một số điểm sau:
- Cách nhận biết chó khỏe mạnh: Chó khỏe mạnh thường có bộ lông bóng mượt, mắt sáng, mũi ẩm và hoạt bát.
- Nguồn gốc rõ ràng: Ưu tiên chọn chó có giấy tờ chứng minh nguồn gốc rõ ràng, như giấy FCI nếu mua dòng nhập khẩu.
- Kiểm tra kỹ lưỡng: Nếu mua chó dòng giá cao, hãy yêu cầu xem ảnh hoặc video của bố mẹ để đánh giá chất lượng.
- Chọn trại uy tín: Ưu tiên mua chó tại các trại lớn, có uy tín và không mua qua trung gian khi thiếu kiểm chứng.
Việc lựa chọn một chú chó khỏe mạnh và có nguồn gốc rõ ràng là rất quan trọng để tránh những rủi ro về sức khỏe và hành vi sau này.
Saint Bernard trong cuộc sống hiện đại
Saint Bernard không chỉ là một giống chó cứu hộ, mà còn là một biểu tượng văn hóa và một người bạn đồng hành được yêu mến trong cuộc sống hiện đại.
Vai trò ngày nay: Từ cứu hộ đến thú cưng quý tộc
Ngày nay, Saint Bernard không còn chỉ được sử dụng trong công tác cứu hộ. Chúng đã trở thành thú cưng phổ biến ở châu Âu, Bắc Mỹ và cả Việt Nam. Tuy nhiên, do kích thước lớn và nhu cầu chăm sóc đặc biệt, chúng thường được nuôi bởi những người có điều kiện kinh tế tốt.
Saint Bernard thường gắn liền với hình ảnh quý tộc do vẻ ngoài to lớn và dáng vẻ trầm mặc. Chúng cũng xuất hiện trong nhiều bộ phim nổi tiếng, như “Beethoven”, xây dựng hình tượng thân thiện và đáng yêu.
Trung tâm nhân giống & bảo tồn trên toàn cầu
Tu viện gốc Saint Bernard Pass vẫn duy trì đội ngũ nhân giống thuần chủng, đảm bảo sự tồn tại và phát triển của giống chó này. Các quốc gia như Mỹ, Anh và Pháp đều có hiệp hội Saint Bernard riêng, đóng góp vào việc bảo tồn và phát triển giống chó này trên toàn cầu.
Cung cấp địa chỉ tham khảo hữu ích cho những người yêu thích Saint Bernard có thể giúp họ tìm được nguồn thông tin và hỗ trợ đáng tin cậy.
Ai nên nuôi chó Saint Bernard?
Saint Bernard không phải là giống chó phù hợp với tất cả mọi người. Cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định nuôi chúng.
Ai nên nuôi chó Saint Bernard?
Phù hợp với cá nhân hoặc gia đình nào?
Saint Bernard phù hợp với:
- Người có kinh nghiệm nuôi chó to/kéo xe: Kinh nghiệm là yếu tố quan trọng để chăm sóc và huấn luyện Saint Bernard.
- Nhà ở biệt thự, nhà có sân vườn thông thoáng: Không gian rộng rãi là cần thiết để Saint Bernard vận động và sinh hoạt thoải mái.
- Có thời gian đi dạo/hướng dẫn hành vi mỗi ngày: Dành thời gian cho Saint Bernard là rất quan trọng để xây dựng mối quan hệ và giải quyết các vấn đề về hành vi.
Tạo hình mẫu “người chủ lý tưởng cho Boss Bernard” có thể giúp những người quan tâm hiểu rõ hơn về những yêu cầu và trách nhiệm khi nuôi giống chó này.
Nên tránh nuôi nếu…
Nên tránh nuôi Saint Bernard nếu:
- Bạn ở căn hộ nhỏ, khí hậu quá nóng > 30°C thường xuyên: Môi trường sống chật hẹp và khí hậu nóng bức có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và tinh thần của Saint Bernard.
- Không có thời gian chăm sóc, giám sát chó vận động: Thiếu thời gian chăm sóc và giám sát có thể dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe và hành vi.
Lời khuyên thẳng thắn để giảm thiểu sai lầm của người mới nuôi chó là rất quan trọng.
Kết luận
Chó chó Saint Bernard là một giống chó tuyệt vời, mang trong mình lịch sử hào hùng, tính cách hiền lành và khả năng cứu hộ phi thường. Tuy nhiên, chúng cũng đòi hỏi sự chăm sóc đặc biệt và môi trường sống phù hợp. Nếu bạn có đủ điều kiện và sẵn sàng dành thời gian và công sức cho chúng, Saint Bernard sẽ là một người bạn đồng hành trung thành và đáng yêu trong cuộc sống.